Kişinin yaşadığı cemiyet içinde değeri olan , yetenek, çizi ve gayrı davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tümüdür.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara bakılırsa insanoğluın davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Yetişek; ferdin davranışlarındaki yaşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğişçilikme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kabilinden eğitimin bir çok tanılamamı örgülabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin ammaçlarına oranlı ) bileğişçilikme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakılırsa;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, ferdin davranışlarının mergup yönde bileğişçiliktirilmesi ammaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğişçilikme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde ferdin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç asliye öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek ammaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı birlik kültürler kucakin bire birdır. Ammaçların içeriği ve öğrenme kucakin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre bakılırsa bileğişçilikebilir, fakat sürecin doğkakımı bileğişçilikmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birsonsuz filozof ve terbiyeci, eğitimin ne olduğuna dair farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin onaylama edilen standart tanılamamı şudur: Yetişek, ferdin davranışlarında kendi yaşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğişçilikikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içinde eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğişçilikikliği” ve “müddetç” kabilinden kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Yetişek, insan kucakin ömür boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise ferdin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere oranlı olabileceği kabilinden istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin işçilikletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği kabilinden gelişigüzel bile olur. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal yetişek, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal yetişek denir. Elan açıklayıcı bir örnek verirsek ekol, dershane, yetişek merkezleri kabilinden mekânlarda verilen yetişek formal; ferdin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan yetişek ise informal eğitidir. Kısaca yetişek sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine bakılırsa sınıflandırıldığında formal ve informal yetişek edinmek üzere iki tür ortaya çıkar. Formal yetişek okullarda ya da kurumlarda belirli bir plan ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu yetişek tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende yetişek süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal yetişek ise resen gelişen ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir cümle olarak ele alındığında ise yetişek sisteminin üç asliye ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Memba; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel kabilinden fiziksel unsurlardır. Müddetç; ekol içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, mezuniyet, imtihan mealları kabilinden mergup davranış bileğişçilikiklikleridir.